یزدفردا"صدرالدین دهقان، مدرس دانشگاه:اولین اعلاميه حقوق بشردرجهان، درايران باستان ودرزمان كوروش بزرگ، صادرشده است. كوروش "ذوالقرنين" دراين منشور،با تاکید بر آزادی عقیده، احترام به ادیان ،آیین ورسوم مختلف ملت ها، برده داري واسيرآزاري را ممنوع اعلام كرده وبه بازگرداندن همه ی اسيران و بردگان به سرزمين هاي متبوعشان، دستورداده است. بنابر تحقيقات، كوروش يا ذوالقرنين يكى از مردان الهى بوده است كه در سال 560 قبل از ميلاد، منشورى را اعلام كرد كه در بردارنده حقوق و آزادى‏هايى براى بشر بوده است. (علامه طباطبايى"ره" ، محمد حسين،تفسير الميزان، ج 13، ص658الي 664.)

وي مي گويد سپاهان من، بدون مزاحمت، درميان شهر بابل حركت كردند، من به هيچ كس اجازه
نمي دادم كه سرزمين سومر را دچار هراس كند… من همه نيازهاي بابل و همه عبادتگاه هايش را در نظر داشتم و در بهبود وضعشان كوشيدم. من يوغ ناپسند بابل را برداشتم، خانه هاي مخروبه ی آنان راآباد كردم و به بدبختي هاي آنان، پايان بخشيدم .وی در زمانی اصل شخصی بودن مجازات وبه معنای اینکه هر شخص می بایست پاسخگوی رفتارمجرمانه اش باشد را مطرح کردکه مجازات ها به صورت گروهی، جمعی وقبیله ای بود.

مطالعه اين اعلاميه كه به هنگام فتح بابل از سال 550 سال قبل ازميلاد صادر شده، بيانگر اين مهم است كه كوروش بزرگ دست به سنت شكني زده وازشيوه رایج و مرسوم آن زمان كه اعمال سياست زمين سوخته و قتل عام مغلوبان بوده،نه تنها خود داري نموده، بلکه توصیه های انسانی و اخلاقی متعددی را برشمرده است.

منشور كوروش كبير

اينك كه به ياري مزدا، تاج سلطنت ايران و بابل و كشورهاي جهات اربعه را به سر گذاشته ام، اعلام مي كنم:كه تا روزي كه من زنده هستم و مزدا توفيق سلطنت را به من مي دهد، دين ، آيين و رسوم ملت هايي كه من پادشاه آنها هستم، محترم خواهم شمرد و نخواهم گذاشت كه حكام و زير دستان من، دين و آئين و رسوم ملت هاي ديگر را مورد تحقير قرار بدهند يا به آنها توهين نمايند .

من از امروز كه تاج سلطنت را به سر نهاده ام، تا روزي كه زنده هستم و مزدا توفيق سلطنت را به من مي دهد، هر گز سلطنت خود را بر هيچ ملت تحميل نخواهم كرد و هر ملت من تا روزي كه پادشاه هستم، نخواهم گذاشت مال غيرمنقول يا منقول ديگري را به زور يا به نحو ديگر بدون پرداخت بهاي آن و جلب رضايت صاحب مال، تصرف نمايد

من تا روزي كه زنده هستم، نخواهم گذاشت كه شخصي، ديگري را به بيگاري بگيرد و بدون پرداخت مزد، وي را بكار وادارد.

من امروز اعلام مي كنم، كه هر كس آزاد است، كه هر ديني را كه ميل دارد، بپرسد و در هر نقطه كه ميل دارد سكونت كند، مشروط بر اينكه در آنجا حق كسي را غضب ننمايد، و هر شغلي را كه ميل دارد، پيش بگيرد و مال خود را به هر نحو كه مايل است، به مصرف برساند، مشروط به اينكه لطمه به حقوق ديگران نزند.

من اعلام مي كنم، كه هر كس مسئول اعمال خود مي باشد و هيچ كس را نبايد به مناسبت تقصيري كه يكي از خويشاوندانش كرده، مجازات كرد، مجازات برادر گناهكار و برعكس به كلي ممنوع است و اگر يك فرد از خانواده يا طايفه اي مرتكب تقصير مي شود، فقط مقصر بايد مجازات گردد، نه ديگران من تا روزي كه به ياري مزدا، سلطنت مي كنم، نخواهم گذاشت كه مردان و زنان را به عنوان غلام و كنيز بفروشند و حكام و زير دستان من، مكلف هستند، كه در حوزه حكومت و مأموريت خود، مانع از فروش و خريد مردان و زنان بعنوان غلام و كنيز بشوند و رسم بردگي بايد به كلي از جهان برافتد.

و از مزدا خواهانم، كه مرا در راه اجراي تعهداتي كه نسبت به ملت هاي ايران و بابل و ملت هاي ممالك اربعه عهده گرفته ام، موفق گرداند.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا